Boekbespreking

Dat we met een activistisch en goed georganiseerd kerkelijk leven de secularisatie niet buiten de deur houden, daar raken ook de meer evangelisch getinte stromingen steeds meer van doordrongen. Ook de op ruime schaal gestarte missionaire initiatieven stuiten op hun grenzen en zijn gebaat bij een lange adem. Hier en daar zijn er nog wel schamele plekken waar een kerk groeit, maar ook dan moeten we ons er niet op verkijken: de groei gaat vaak ten koste van naburige kerkelijke gemeenten. We zitten in een situatie van krimp en deze crisis keren we niet door er nog even flink de schouders onder te zetten. Integendeel, we moeten leren wachten: wachten op God. Dat is de teneur van dit vlot geschreven boekje van de lutherse hoogleraar Andrew Root en van de in Canada werkende predikant Blair Bertrand.

Onze samenleving zit vol met versnelling, met drukbezette agenda’s. Bovendien zijn we behept met de maakbaarheid van het leven. ‘We zijn zo gewend om dingen te doen, dat het ondervinden van een ontmoeting met God ons verrast.’ (46) ‘Als de kerk iets nodig heeft in de huidige crisis, dan is het meer resonantie.’ (28) Wat dat begrip precies inhoudt, is me niet helemaal duidelijk geworden. De schrijvers zeggen zelf ook dat het een vaag begrip is. Het is een ervaring van volheid. Het heeft te maken met wachten, met minder druk worden en onze aandacht richten op ‘ervaringen van resonantie’. De versnelling en de drukte die we ervaren, zijn volgens de schrijvers symptomen van onze gefrustreerde zoektocht naar betekenis. Bovendien is onze samenleving zo seculier dat we geen taal meer hebben voor het transcendente. ‘Bij resonantie gaat het om onze verbinding met de wereld, met de mensen in ons leven en om het vinden van betekenis die sterker is dan wat we kunnen zien of uitleggen. Resonantie draait om het heilige, het publieke en het transcendente.’ (27)

Ik heb dit boek met gemengde gevoelens gelezen en ik zal proberen dat genuanceerd weer te geven. Dat we ons niet moeten focussen op de krimpende kerk, maar op de handelende God is in de gereformeerde traditie niet aan dovemans oren gezegd. ‘De werkelijke crisis is een ontmoeting met een levende God Die God is. (…) We zijn gevallen en zondige mensen, een zwakke kerk, geroepen om te wachten tot de God Die God is in ons midden gaat handelen.’ (94). Dat klinkt wel vroom, maar waar wachten we dan precies op? De voorbeelden die de auteurs geven, zijn ervaringen van mensen in een wachtende levensstijl. Het gaat om een nieuwe manier van in de wereld zijn. Momenten van resonantie die uiteindelijk kunnen uitlopen op een ontmoeting met Jezus. Of zijn het louter analogieën? Het voorbeeld van Anziz Ansari, een stand-upcomedian die na een diepe crisis op een nieuwe manier omgaat met zijn publiek (als illustratie van wat resonantie is), vind ik eerder een illustratie van de typisch Amerikaanse platte reborn-mentaliteit, dan van een analogie van het christelijk geloof.

De evangelische nadruk op de gemeenschap met Christus klinkt in het geheel van het boek gelukkig wel door, maar de beschrijvingen doen heel seculier aan. Ik moest me er als lezer doorheen worstelen. En wat houdt het precies in dat de kerk moet getuigen van ‘de levende Jezus Christus die zich in de wereld beweegt’?

Een tweede punt van kritiek betreft de manier waarop de auteurs hun pleidooi voor een wachtende houding onderbouwen. Ze verwijzen daarbij naar Handelingen 1, waar de discipelen bijeenzijn en wachten op de uitstorting van de Geest. Dat is op zichzelf een mooie gedachte, maar in de uitwerking wringt het. In hun visie komt vooral Paulus naar voren – als degene die de levende Heer ontmoette op de weg naar Damascus. Daarmee wordt hij in het licht gezet, terwijl Petrus, die ooggetuige is en drager van de overgeleverde traditie, juist naar de achtergrond verdwijnt. Dat brengt het gevaar met zich mee dat de geestelijke gemeenschap met Christus sterk gaat domineren over de geloofsovertuiging dat ons heil in kruis en opstanding verankerd is. Het gevolg is dat verhalen over de sporen van God in het leven van mensen het Bijbels getuigenis gaan overvleugelen.

Wilbert van Iperen, Alain Verheij en Stefan Paas ondersteunen deze uitgave met wervende quotes. Hun enthousiasme deel ik niet. De kerkelijke verkondiging van Jezus Christus heeft meer om het lijf dan het vertellen van verhalen over hedendaagse ontmoetingen met God.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen