Tomáš Halík Niet zonder hoop. Religieuze crisis als kans. Uitg. Kokboekencentrum Utrecht; 190 blz.; € 19,99.

Tomáš Halík, priester en hoogleraar Filosofie en Sociologie in Praag, raakt in Niet zonder hoop in vijftien hoofdstukken vele facetten van de christelijke hoop aan. Daarbij toont hij zijn brede kennis van theologie en filosofie en verrast hij met een originele aanpak van oude en nieuwe vraagstukken. Telkens getuigt hij daarbij van een geheel eigen, diepe vroomheid. ‘Het kruis is het centrum van mijn geloof, een kruis door het licht van de opstanding omschenen.’ Wij hebben een levend geloof nodig, dat hoopt op God. ‘De hoop is gericht op de toekomst en bevrijdt ons van de last van het verleden.’ Ze is ‘als brood voor onderweg’. Geloven gaat door de crisis heen, in de diepte leert men God vinden. ‘Crises bieden een kans om te groeien en volwassen te worden.’

Halík ziet geen heil in het communistische atheïsme of het evangelicale christendom dat na de Wende Oost-Europa wilde veroveren. Wel vindt hij dat het atheïsme een heilzame werking kan hebben voor het geloof, omdat het zwakheden bloot legt en aanzet tot verdieping. Halík wijst telkens naar de hoop als eschatologisch houvast: ‘God is onze hoop.’ Oude kerkvaders worden breed geciteerd, maar ook Nietzsche en Simone Weil krijgen ruim aandacht. Halík zoekt diepgang tegenover de moderne oppervlakkigheid.

Het door Kees de Wildt vertaalde boek leest niet gemakkelijk, mede door lange zinnen, maar blijft boeien. Elk hoofdstuk staat op zichzelf. Het is aan te raden om per hoofdstuk nog eens te bedenken wat de inhoud ervan voor ons betekent, voordat we verder lezen in het volgende. Zijn boek richt zich ‘op de gemeenschap van nadenkende lezers over de grenzen van vakwetenschap en confessie heen’. Verder kan hij niet garanderen dat ‘het lezen van dit boek niet, althans voor even, zal schudden aan religieuze zekerheden, of het nu gaat om het vertrouwen van de gelovige of de zekerheid van de atheïst’. Daarmee geeft hij zelf al aan dat zijn boek soms uitdaagt tot tegenspraak. Zo noemt hij bijvoorbeeld de leer van de erfzonde ‘de diepgaande theologische reflectie op de mythische voorstelling van het drama in het paradijs aan het begin van het boek Genesis’. Op sommige plaatsen speelt zijn rooms-katholieke achtergrond een rol, bijvoorbeeld wanneer hij schrijft over de betekenis van de biecht of het vagevuur.

De manier waarop Halík onze tijd benadert, is onze aandacht waard. Hij ontmaskert de oppervlakkige religiositeit en het narcisme die onze tijd kenmerken en zoekt antwoorden die ertoe doen. Tegelijk blijft hij iemand die existentieel in het geloof worstelt met de vragen van het leven. De hoofstukken waarin het boek Job aan de orde komt, zijn daar een voorbeeld van. Maar ook de manier waarop hij ons mee neemt naar de toekomst die wacht. Wij hopen daar op ‘als mensen die kijken naar licht dat onder een kier van de gesloten deur schijnt’. Zo blijft God in Christus onze hoop. Een boek om te lezen en opnieuw ter hand te nemen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen