
Lijdt God mee?
De vraag Lijdt God met de lijdende mensheid mee? Deze vraagt ligt m.n. in de lijdenstijd voor de hand. Wiens gedachten gaan in de weken rond Passie en Pasen niet uit naar het leed der mensen, zo onzegbaar groot? De associatie is spoedig gewekt: zou die God Wiens bloedeigen Zoon geleden heeft, Zic ...

Majesteit — Middelaar (1)
Luther verhaalt in zijn Galatencommentaar dat hij vanaf zijn kinderjaren verschrikte en verbleekte als hij de naam van Christus hoorde noemen, want hem was niet anders geleerd dan Christus voor een strenge en toornige rechter te houden (H. Fausel, D. Martin Luther, München-Hamburg, 1968, S.17). W ...

Majesteit — Middelaar (2)
Kerk en samenleving, gemeente en theologie, u en ik leven in een tijdsgewricht dat doet denken aan een landschap waarover een windhoos heeft gewoed. Hoge bomen zijn geveld en ontworteld. Rijpe velden met vruchten vernield. Fraaie bouwwerken gesloopt. De akkers zijn kaal. De schuilplaatsen weinig. ...

Barth’s Romeinenbrief
Earth's tweede 'Römerbrief is niet gemakkelijk toegankelijk: vanwege de omvang zwaar om te dragen, vanwege het gehalte niet licht om te verstaan. Dr. C. van de Kooy — op de jonge Barth gepromoveerd — heeft ons de toegang wat vereenvoudigd door een aantal belangrijke fragmenten te selecteren, te v ...

Grond en grens van het geweten (1)
Normerend? Wat is dat toch voor een geheimzinnige instantie: het geweten? Het is enerzijds ongetwijfeld een groot goed, waar een mens zuinig op heeft te zijn. Hoe gevaarlijk en catastrofaal kunnen gewetenlozen optreden. Wie gewetenloos toeslaat kent geen genade... ...

Grond en grens van het geweten (2)
Zondaar Om tot ons doel te komen, maken we eerst een omtrekkende beweging: alvorens naar Calvijn's visie op het geweten te vragen, luisteren we eerst naar zijn mening over de mens. Calvijn was geen misanthroop, geen pessimistische mensenhater, zoals hem wel verwete ...

Grond en grens van het geweten (3)
Schuldig conflict Voor Calvijn staat het vast: 'Verstand en gevoel, onze hele innerlijke bestaanswijze is bevlekt'. En dit niet als lot. Hoe fataal en ongelukkig de zondeval ook was, deze was geen noodlot en geen ongeval. De zonde van Adam en alle Adamskinderen is ...

Boekbespreking
Johan Negenman, De wording van het Woord. Over ontstaan en verstaan van de bijbel, Turnhout-Kampen, 1986, 383 blz., ƒ 59, 50. Drs. J.H. Negenman is verbonden aan de theologische faculteit van de Katholieke Universiteit in Nijmegen. 'De wording van het Woord' is de ...

Grond en grens van het geweten (4)
Theoloog van het geweten? Men heeft Shakespeare wel de 'dramaturg van het geweten' genoemd. Zou men nu Calvijn, die zo dikwijls en zo ernstig over het geweten heeft geschreven, wellicht de 'theoloog van het geweten' kunnen noemen? Is het waar wat iemand eens poneer ...

Grond en grens van het geweten (5)
Zelfbewustzijn Evenmin als het aangaat het geweten tot norm te verheffen, valt het op te vatten als zelfbewustzijn of zelfbeschikkingsrecht. Ook niet als plichtsbewustzijn. Veeleer is het voor Calvijn 'Gódsbewustzijn': een weten en erkennen van de majesteit van Zij ...