Boekbespreking
Rex Brico, Af en toe een oase, gesprekken met profeten, prelaten en andere wegbereiders, uitg. Kok, Kampen, 285 blz., prijs ƒ 34,–.
Het christendom gaat door een woestijn, aldus de titel van het interview dat Rex Brico zichzelf afneemt, over zijn journalistieke ervaringen in de jaren '70 en '80. Af en toe heeft hij een oase ervaren in de gesprekken die hij mocht hebben met bekende personen op het wereldwijde kerkelijke erf, gesprekken die hij in dit boek bundelt.
Wat bedoelt hij als hij kiest voor het model van de woestijn om aan te geven hoe hij zelf in de achterliggende jaren de positie van het christendom heeft ervaren en nog ervaart? Israëls woestijnbeleving na het vertrek uit Egypte staat hem daarbij voor ogen. Het vertrouwde van de vleespotten lag achter hen en de moeizame tocht door de woestijn dwong ze tot nadere bezinning over zichzelf en over hun God. Iets dergelijks ziet Brico gebeuren in het westerse christendom van deze tijd. Na jarenlang, we kunnen wel zeggen eeuwenlang, geleefd te hebben in geestelijke bunkers waarin alles voor altijd vast stond, zijn we vandaag van al die vastigheden losgeslagen en dientengevolge op zoek geraakt naar de diepste identiteit. In de woestijn is geen plaats meer voor eeuwenoude dogmatische aangroeisels. Elke zelfontworpen geborgenheid smelt weg in de hitte van het moderne bestaan. De kerk gaat door niets minder dan door een geestelijke Sahara. En we staan nog maar aan het begin, aldus Brico.
Hoe je verder ook oordeelt over Brico's redenen om zo de huidige gang van zaken in het christendom te typeren en positief te waarderen, het beeld van de woestijn spreekt me zeer aan. En ik denk daarin niet alleen te staan. De secularisatie slaat heel veel weg aan wat voorheen oud en vertrouwd was. Dat gaat n iet buiten ons om, maar treft ons diep in ons bestaan. Wie kent niet dat woestijngevoel van eenzaamheid en verlatenheid. Vooral de jongere generatie raakt dit alles meer dan ze zich soms zelfbewust zijn. Prof. Runia merkte onlangs op: ze zijn in de woestijn geboren, ze weten niet beter, ze kennen de tijd van het vaste en vertrouwde nauwelijks meer. De verhalen van vroeger gaan aan hen voorbij. Waar merken ze in de woestijn van de moderne cultuur nog iets van God? Waar komen ze Hem nog tegen? Ik moet zeggen de typering van de 'woestijn' voor de tijd waarin we als kerk terecht zijn gekomen heel raak te vinden. Wat trekken we menigmaal door een eindeloos dor land. Waar zijn de tekenen van Gods tegenwoordigheid nog te ontdekken? Wat ik wel mis in Brico's aanduiding is het besef dat we hierin weleens met een oordeel Gods te maken kunnen hebben. Hebben we het niet altijd veel te goed geweten? Waren we soms niet veel te weinig aangewezen op de hulp en de leiding van de Geest. En voorts, heeft de kerk als Bruid van Christus zich niet vaak al te zeer verzwagerd met de goden van het moderne denken? Op dat punt zal ik bij Brico geen instemming ontmoeten. De Schrift is voor hem niet meer dan een bundeling menselijke getuigenissen aangaande ervaringen met een God Die daarbij continu in beweging is en Die zich van de mensen afhankelijk maakt. Het wezen van de kerk ligt voor hem kennelijk in het aktie voeren tegen misstanden in de wereld.
Toch wil ik niet negatief eindigen over deze bundel. Ze verschaft in belangrijke mate inzicht in de positie waarin het Christendom in het Westen is terecht gekomen. Enkele gesprekken troffen me: dat met prof. Oberman over de actualiteit van Luther en dat met prof. Berkhof over de godsverduistering in deze tijd. Het door hem opnieuw geïntroduceerde woord legt hij als volgt uit: je kunt het vergelijken met een wolk die ons tijdelijk het zicht ontneemt op God. Die wolk is geen noodlot, maar onze eigen keus. Schuld van de autonome mens. Wat hebben we dus nodig? Bekering, terugkeer tot God en de bronnen van Zijn getuigenis.
J. Maasland, C. a. d. IJ.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 april 1989
De Waarheidsvriend | 16 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van donderdag 13 april 1989
De Waarheidsvriend | 16 Pagina's