GLOBAAL BEKEKEN

In zijn Weggevlotene jaren (Höveker, Amsterdam 1918) beschrijft ds. L.C. Schuller tot Peursum veranderingen in de eredienst in zijn dagen:

Ook de geheele godsdienstoefening vertoonde bij toeneming een ander uiterlijk. Een predikant in toga was geen zeldzaamheid meer en had niet te vreezen dat eene zuster der gemeente verwijtend zoude klagen: ‘naar uw woord heb ik nog kunnen luisteren, maar met geslotene oogen. Dat nieuwe kleed mocht ik niet zien.’ Weldra wist men niet meer wat een preekrok was, eigenaardig recht van snit langs den hals en aan de polsen versierd met een kringetje van knoopen.

De gemeente werd rustiger. Onder het tweede deel der preek, het leerstellige na het verklarende, werd steeds minder eau de cologne en pepermunt gepresenteerd, met zacht fluisterend: ‘Wilt u niet eens ruiken? Zult u ook gediend wezen?’

De gewoonte raakte ook in onbruik dat bij het derde toepasselijke deel vele mannen gingen staan, misschien om den twijfel aan hunne belangstelling te beschamen, welke slaperigheid onder het tweede deel had verweten; de klepels aan de collecte-zakjes konden ook verdwijnen. Trouwens bij de jongere predikanten werd men geen twee uren lang bezig gehouden en kreeg niet eens meer eene drieledige verdeeling: soms in ’t geheel geene, bij hen die geen leerlingen van v. Oosterzee waren geweest.

De prediking zelve ontving ook een ander karakter. Zelfs zij die zich aan de Leekedichtjes geërgerd hadden, toonden den invloed te hebben ondergaan der bede:

Verlos ons van den preektoon, Heer! Geef ons natuur en waarheid weêr!

(...)Latijnsche en Grieksche citaten raakten uit de mode, ofschoon ik nog eens eene boerengemeente verbaasd zag opkijken over de geleerdheid van haren jongen dominé, die zijn rede aanving met een luid: ‘Panta rei! Zoo duidde een wijsgeer der oudheid de wisselvalligheid aan van al het ondermaansche.’

***

In Theologia Reformata besteedt prof. dr. W. van Vlastuin in de Reflexen uitvoerig aandacht aan de robotisering van onze maatschappij.

Aan het begin van dit kalenderjaar was ik op een bezinningsdag voor docenten van het Hoornbeeck College om een reflectie te geven op de presentatie van Maarten Steinbuch, universiteitshoogleraar aan de Technische Universiteit te Eindhoven, over artificial intelligence. We kregen eerst de nieuwste snufjes artificial intelligence te zien.

De zelfrijdende auto kwam langs. Steinbuch verwacht dat binnen één generatie auto’s autonoom rijden. Waarschijnlijk is het dan asociaal om zelf het stuur in handen te nemen en wellicht is het zelfs verboden, aangezien er elk jaar in de hele wereld 1,2 miljoen mensen in het verkeer verongelukken van wie 95% door menselijk falen. Dit betekent dat er jaarlijks meer mensen in het verkeer sterven dan in oorlogsgeweld.

We huiveren nu nog als we lezen dat er een zelfrijdende auto van Google een ongeluk veroorzaakt, maar de tijd is niet ver meer weg dat de complexiteit van algoritmes zo ver is toegenomen dat de chip in de auto sneller en meer observaties verricht dan de mens. De nieuwste berichten zijn dat de autobouwers binnen enkele jaren een verzekering bij hun autonome auto’s leveren als uitdrukking van hun rotsvaste vertrouwen in de techniek..(...)

Een ander snufje techniek voltrekt zich in de operatiekamers van ziekenhuizen. Terwijl een hersenoperatie nu nog uren in beslag neemt en gepaard gaat met grote risico’s, is de toekomst dat er een afdruk van de hersens wordt gemaakt en dat een geprogrammeerde robot veel sneller en secuurder de operatie voltrekt.

Het is duidelijk dat het in deze informatisering en digitalisering om processen gaat die grote effecten op de samenleving hebben. Deze effecten zullen groter zijn dan van eerdere technologische revoluties, zoals de auto en de televisie. Tegelijk lijkt deze revolutie zich subtieler en meer ongemerkt te voltrekken. Omdat deze ontwikkelingen het mensbeeld raken, kunnen wij er ook in de theologische bezinning niet omheen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen