Boekbespreking

Henk Mochel, Een milde dood, euthanasie, 100 blz., ƒ 7, 50. Kok, Kampen 1972.
Dit boekje bevat de tekst van enkele televisieprogramma's over euthanasie. Henk Mochel sprak met artsen, pastores, theologen, juristen, met familieleden van demente bejaarden, met ouders van geestelijk gehandicapten, met verpleegsters, met de nabestaanden van hen die na een dikwijls langdurig en smartelijk lijden weggenomen werden uit dit leven. Een. onderwerp als euthanasie roept uiteraard vele emoties op. Men kan over de problematiek rondom het levenseinde niet koel, verstandelijk schrijven.

De vele gespreksfragmenten, de geheel of gedeeltelijk afgedrukte brieven laten zien, hoe fel en intens men meeleefde met deze gesprekken, hoezeer men door allerlei uitlatingen geschokt was. Wie van de diepingrijpende vragen rondom het levenseinde nog niet doordrongen is, moet stellig dit boekje lezen. Schokkend zijn de verhalen van hen die vertellen over het leed van ongeneselijk zieken, demente bejaarden, geestelijk gehandicapten. Steeds weer komt de zinvraag naar voren, alsmede de vraag: Is dit Gods wil?

De meningen staan meerdere malen lijnrecht tegenover elkaar. Tegenover een jurist als mr. Ekelmans en de theoloog prof. Roscam Abbing die beiden zich uitspreken voor de actieve euthanasie, zij het ook dat de een meer reserves laat gelden dan de ander, staan de opvattingen van prof. Velema en de interniste, dr. M. C. den Drijver-Dijk, die actieve euthanasie afwijzen, en van oordeel zijn dat mensen niet mogen ingrijpen in het sterven van een medemens, en dat men het doen van God in het sterven van mensen moet respecteren. Beiden verzetten zich evenwel ook tegen een onnodig rekken van bepaalde behandelingen.

Het is door de vorm van gesprekken en brieffragmenten een zeer levendig geschreven boekje geworden, dat ons duidelijk stelt voor de diepingrijpende vragen rondom de euthanasie. Wel bleef bij mij de vraag of de vorm van televisiegesprekken toch de meest geëigende is om deze materie aan de orde te stellen. De invloed van het publiek op de tribune, de suggestieve vragen die gesteld worden, de vaak weinig uitgediepte antwoorden werken m.i. in de hand dat zij die geroepen zijn hun mening ten beste te geven keer op keer gevaar lopen verkeerd begrepen te worden, en althans niet in de gelegenheid te zijn hun standpunten objectief naar voren te brengen. Tv blijkt ook op dit punt een invloedrijk, maar niet minder problematisch medium te zijn. Henk Mochel heeft zijn boekje afgesloten met een tweetal brieven, contra en pro euthanasie. Het moet me van het hart dat ik dit slot weinig bevredigend vind. Teveel wordt de zaak in de mist gelaten. Men kan zeggen: Dat is een gevolg van de problematiek. Wie zal hier het juiste woord spreken? Niettemin krijgt men uit de laatste pagina toch het gevoel dat de gedachten gaan in de richting van de aanvaarding van de actieve euthanasie. Of suggereer ik nu teveel? Het heeft me ook getroffen hoe in de gesprekken veelal voorstanders aan het woord zijn. Wel deelt de heer Mochel mee, dat b.v. de afwijzing door de Bolswardse interniste door velen gedeeld werd. Maar ook is duidelijk dat wie in deze kwestie principieel nee zegt, van vele kanten te horen krijgt, wat door ds. C. Aalders als volgt is uitgedrukt: Principes hebben wij als pastoraal psychologen als vrij moeilijk en zelfs als onhanteerbaar leren inzien. Wij geloven niet zo erg meer in principes. Wij geloven wel in de eerlijkheid van een overtuiging... Een m.i. voor het gehele veld van de christelijke ethiek diepingrijpende en gevaarlijke stelling. En dat deze stelling bij velen ingang vindt is tekenend voor de wijze waarop een nieuwe moraal bij velen gehoor ontvangt. Het beroep op de Schrift blijkt bij velen nauweijks over te komen. De medemenselijkheid blijft over als enige norm van zedelijk handelen. Een m.i. gevaarlijke ontwikkeling.

Niettemin is het zaak, dat we ons met deze vragen bezighouden. Want de ontwikkeling gaat door. De kwestie van de euthanasie raakt niet slechts de medische ethiek, maar heeft ook consequenties voor de wetgeving. Het zou te betreuren zijn als door een kleine groep woordvoerders beslissingen doorgedreven werden, terwijl er een zwijgende meerderheid toekijkt. Kritische lezing van dit boekje is daarom broodnodig.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Terug naar resultaten Printen